امروزه بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته در دنیا از ظرفیت‌های بازار سرمایه برای رفع مشکلات مالی بنگاه‌های اقتصادی خود بهره می‌برند و شرکت‌ها نیز تلاش می‌کنند وابستگی خود به بانک‌ها را با استفاده از جایگزین‌های مناسب‌تر کاهش دهند. از آنجا که بازار سرمایه بستری مناسب برای تامین مالی و رشد شرکت‌هاست و در عین حال بسیاری از شرکت‌های کوچک و متوسط با مشکلات مالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند ورود آن‌ها به این بازار فرصتی طلایی محسوب می‌شود. بازار شرکت‌های کوچک و متوسط در فرابورس ایران امکان ورود شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEها) را به بازار سرمایه تسهیل کرده است. برای آشنایی با چند و چون این بازار و شرایط ورود شرکت‌ها به آن، با سیدمهدی علم‌الهدی معاون پذیرش و ناشران فرابورس ایران گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می خوانید:
* هدف از ورود شرکت‌های کوچک و متوسط به بازار SME چیست و در حال حاضر چه تمهیداتی در این زمینه اندیشیده شده است؟
پیش از راه‌اندازی بازار شرکت‌های کوچک و متوسط در فرابورس ایران به دلیل محدودیت‌ها و شرایط بازار سرمایه، شرکت‌های کوچک و متوسط، امکان عرضه سهام در بازار سرمایه را نداشتند؛ این درحالی است که با ورود به بازار سرمایه امکان تامین مالی برای شرکت‌ها فراهم می‌شود و می‌توانند از دیگر مزایای این بازار نیز بهره‌مند شوند. از سوی دیگر نگاهی به بسیاری از کشورهای پیشرفته در دنیا نشان می‌دهد که بازاری ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط در آن‌ها وجود دارد. در اين مدت در بازار سرمایه کشور نیز خلأ چنین بازاری حس مي‌شد و اكنون یک مدل بومی با توجه به واقعیات اقتصادی کشور تدوین و اجرا شده است تا شرکت‌های کوچک و متوسطی که امکان پذیرش در بازار اصلی را ندارند در بازار SME پذیرش شوند.
* با توجه به عملکرد فعلی بازار شرکت‌های کوچک و متوسط فرابورس ایران پیش‌بینی می‌کنید این بازار تا چه میزان بتواند در تامین مالی شرکت‌های کوچک و متوسط موفق عمل کند؟
امروزه ورود به بازار سرمایه یکی از راه‌های شناخته‌شده در دنیا برای تامین مالی شرکت‌هاست، چراکه وابستگی آن‌ها را به منابع بانکی کم می‌کند و فشارهای پرداخت وام‌های سنگین را از دوش شرکت‌ها برمی‌دارد. از این رو بازار شرکت‌های کوچک و متوسط می‌تواند به تامین مالی این شرکت‌ها کمک شایانی کند. با گریزی به آمار تعداد این شرکت‌ها و اهمیت آن در کشور نیز درمی‌یابیم در حال حاضر حدود 98 درصد از تعداد شرکت‌های ثبت‌شده در کشور را شرکت‌های کوچک و متوسط تشکیل می‌دهند اما با وجود این، سهم این بنگاه‌ها در تولید ناخالص داخلی بسیار کمتر از ظرفیت آن‌هاست. یکی از دلایل این مسئله این است که شرکت‌های کوچک و متوسط با مشکلات فراوان تامین نقدینگی و سرمایه در گردش روبه‌رو هستند. این شرکت‌ها اما نقشی کلیدی در اقتصاد کشورها ایفا می‌کنند و با افزایش انگیزه‌های کارآفرینی و نوآوری بیشتر به رشد فعالیت‌های مولد اقتصادی و توسعه فناوری منجر می‌شوند؛ لذا بی توجهی به نیاز اساسی آن‌ها که همان تامین مالی است نه تنها به این شرکت‌ها زیان می‌رساند بلکه برای اقتصاد کشور نیز آسیب‌زاست.
* شرایط ورود بنگاه‌های مذکور به فرابورس چیست؟
بر اساس دستورالعمل بازار SME رویه‌های ورود بنگاه‌ها به این بازار تا حد ممکن تسهیل شده است به گونه‌ای که اگر مجموع حقوق صاحبان شرکت‌ها تا 50 میلیارد تومان باشد امکان حضور در این بازار را دارند. اما پذیرش در این بازار شرایط دیگری نیز دارد از جمله اینکه صورت‌های مالی تهیه شده توسط شرکت باید از سوی حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمی حسابرسی شده باشد و در سال‌های بعد از پذیرش نیز، الزاما حسابرس شرکت از بین حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب شود. همچنین شرکت زمانی که درخواست پذیرش خود را در این بازار ارائه می‌کند باید سودآور باشد و در صورت سودآور نبودن، چشم‌انداز روشنی از فعالیت شرکت و صنعت مربوطه وجود داشته باشد.
* با توجه به اینکه یکی از چالش‌های عدم استقبال و گریز شرکت‌های ایرانی از بازار سرمایه شفافیت بالا و لزوم روشن‌شدن صورت‌های مالی این شرکت‌هاست به عقیده شما آیا شرکت‌های کوچک و متوسط از حضور در فرابورس استقبال خواهند کرد؟
همان‌گونه که پیش از این مطرح شد یکی از مزایای بازار سرمایه برای شرکت‌ها تامین مالی با هزینه‌ای بسیار کمتر از سایر روش‌ها و حتی نزدیک به صفر است؛ درحالی که ورود به بازار سرمایه نیازمند شفاف بودن صورت‌های مالی است. شفافیت نه تنها به ضرر شرکت نیست بلکه در بلندمدت به رشد شرکت می‌انجامد. از سوی دیگر حضور در بازار سرمایه برخی معافیت‌های مالیاتی به همراه دارد که به خودی خود نوعی مشوق محسوب می‌شود هرچند که در این زمینه نیاز به مشوق‌های دیگری نیز داریم. اما در نهایت حضور در بازار سرمایه شرایط شرکت‌ها را برای فعالیت‌های بین‌المللی نیز تسهیل می‌کند و به واسطه اعتباری که حضور در بازار سرمایه نصیب شرکت‌ها می‌شود در بحث بین‌الملل قوی‌تر از گذشته می‌تواند عمل کنند.
* چه مشوق‌هایی برای حضور این شرکت‌ها در بازار SME اندیشیده شده است؟
حضور در بازار سرمایه و به‌طور مشخص فرابورس ایران مزایایی مانند سهولت و سرعت پذیرش در بازار SME، معرفی شرکت به آحاد جامعه، تامین مالی، برخورداری از معافیت مالیاتی، امکان توثیق سهام، شفافیت اطلاعاتی و سهولت ارتقا به بازارهای بالاتر را برای شرکت‌های کوچک و متوسط به همراه دارد. همچنین همه مزاياي پذيرش شركت‌هاي پذیرفته شده در ساير بازار‌ها به شركت‌هاي حاضر در تابلو معاملات شركت‌هاي كوچك و متوسط نیز تعلق خواهد گرفت. در کل باید گفت شرایط بسیار آسانی در این بازار در نظر گرفته‌ایم که شرکت‌ها بتوانند به راحتی وارد بازار سرمایه شوند.
نظر شما